Zafer GEDİKLİ(GİMDES Teknik Bilim Kurulu üyesi)
9-10 Ekim 2024 tarihleri arasında Endonezya’da düzenlenen H20 Konferansı ve fuarına GİMDES olarak katıldık Zafer GEDİKLİ bey kardeşimiz bizim adına katılımcı oldu .
Endonezya Helal Akreditasyon Kurumu olan BPJPH Başkanı Muhammad Aqil Irham ve diğer yöneticileriyle birebir görüşerek GİMDES denetiminin geçtiğimiz haftalarda eksiksiz tamamlandığını hatırlatıp tanıma sürecinin resmen tamamlanmasını talep ettik. Yaptıkları kontrollere istinaden eksik /aksak husus bulunmadığından 10 Ekim 2024 günü düzenlenen toplantıda 4 yıl geçerli karşılıklı tanıma anlaşmasını imzaladık. Böylece GİMDES, BJPH tarafından Türkiye’de tanınan ilk ve tek Helal sertifikalandırma kurumu oldu.
Ziyaret esnasında BPJPH’nin öncülüğünde üçüncüsü icra edilen gıda fuarını dolaştık. Bu fuarda Helal sertifikalı firmalar için ayrı bir bölüm açılmış. Fuar 6 hollük geniş bir alana yayılmış olmasına rağmen Helal bölümü nispeten çok küçüktü ve az sayıda firma vardı. Fuarın diğer kısımlarında maalesef birkaç adet alkollü içki teşhiri yapan standlar mevcuttu.
Konferansta Endonezya Helal ürün ve hizmetler için merkez ülke olma politikasını resmi olarak kabul ettiği ve devlet kurumlarının bu girişime destek verdiği anlatıldı. Bunun sebebinin Endonezya’nın dünyanın en büyük Müslüman topluluğuna ev sahipliği yapması olduğu söylendi. Endonezya yalnızca gıdada değil, moda ve diğer alanlarla da öncülük yapmaya karar vermiş. Bu maksatla “Modest Fashion” adı altında tekstil ve giyim ürünleri tasarlandığı ve ünlü moda merkezleri olan Paris ile Milano gibi şehirlerdeki moda defilelerine 2024 yılından itibaren katıldıkları ve Endonezya modasını dünyaya tanıtmaya başladıkları ifade edildi. Söylendiğine göre bu ürünler de (elbise, ayakkabı, takılar vb) Helal sertifikalı olacakmış.
BPJPH’nin yaptığı bir sunumda 2018 yılında kurulan bu kurumun emekleme devresini tamamladığı ve artık güçlü ve itibarlı bir kurum kimliğine kavuştuğu söylenerek ilk 3 yılda sadece 500,000 civarında ürün sertifikalandırılırken son 3 yılda bu rakamın 6,500,000 civarına ulaştığı ve belgelendirme sürecinin eskiden 1 yıl iken şu an 20 gün civarına düştüğü; hedefin ise 8-12 gün olduğu vurgulandı. Böylelikle orta vadede ülke çapında tüm firmaları belgelendirmeyi düşünüyorlar.
2019 yılında BPJPH ile görüştüğümüzde mevcut belgelendirme hızıyla gidilirse ülkedeki işletmelerin belgelendirme sürecinin 100 yıl kadar süreceği söylenmişti. Şimdi BPJPH hem denetçi sayısını arttırmış, hem de işlemleri hızlandırarak seri şekilde belge vermeye başlamış.
Endonezya’nın kendine has zorluğu, ülkenin binlerce adadan oluşması ve ulaşımın ancak deniz veya hava yoluyla yapılması. Buna ilaveten üreticilerin çok büyük bir kısmının küçük işletme olması (5-10 çalışanlı) bir başka zorluk. Hal böyle olunca dağınık bir coğrafyada sayısı milyonları bulan firmayı denetlemek ve kontrol etmek çok güç. Endonezya zaten hem bitmiş hem de yarı mamul olarak birçok ürünü dışarıdan temin ediyor. Bu dışa bağımlılık nedeniyle de ülkenin sanayisi gelişemiyor.